DE LANGSTRAAT – In De Langstraat is er een stijging te zien in het aantal mensen dat in de bijstand leeft. De redactie van Langstraat Media vroeg de gemeenten om een reactie en een mogelijke oplossing voor dit probleem.
Redenen stijging Langstraat
De gemeente Dongen laat weten dat de redenen voor deze stijging de volgende zijn: stijgende kosten van levensonderhoud, economische onzekerheden en structurele belemmeringen op de arbeidsmarkt.
Ze merken dat de druk op de sociale voorzieningen toeneemt. Zo is er een stijgende vraag naar ondersteuning, begeleiding naar werk en schuldhulpverlening. In Dongen is het aantal bijstandontvangers licht gestegen: van 384 in januari 2024, naar 400 in januari dit jaar. Voornamelijk het aantal jongeren in de bijstand is toegenomen. “Jongeren, alleenstaanden en mensen met een migratieachtergrond hebben vaker moeite om duurzaam werk te vinden”, laat de gemeente Dongen weten aan de redactie.
Verder laat ook de gemeente Heusden weten dat zij inderdaad een stijging zien in het aantal bijstandsgerechtigden. Zij zien hierdoor dat steeds meer inwoners niet direct naar werk begeleid kunnen worden. Dit vanwege de afstand die zij hebben met de arbeidsmarkt. Zij hebben soms door andere problemen een grotere begeleidingsbehoefte.
De gemeente Heusden benoemt als reden dat door de krappe arbeidsmarkt veel mensen die kunnen werken uitgestroomd zijn. “In de nieuwe instroom zien we steeds minder mensen die snel naar werk kunnen. Dit heeft onder andere te maken met een grote stijging van het aantal statushouders en we zien meer jongeren die voorheen instroomden in de Wajong, maar die nu aangewezen zijn op een bijstandsuitkering voor hun levensonderhoud'', aldus de gemeente Heusden.
Tot slot sprak de redactie van Langstraat Media ook met Baanbrekers. Zij werken samen met de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk op het gebied van onder andere bijstand. “Er is een grotere instroom dan uitstroom. We zien ook steeds meer mensen in de bijstand die we niet direct naar werk kunnen begeleiden. De arbeidsmarkt was de afgelopen jaren erg krap. Hierdoor zijn de mensen die kunnen werken, ook uitgestroomd naar werk”, aldus Baanbrekers.
Ze zien een stijging in het aantal statushouders en jongeren, die de bijstand in moeten. “Bij jongeren zien we dat er steeds meer sprake is van meerdere problemen op hetzelfde moment. Dit noemen we multiproblematiek. Deze multiproblematiek is vaak psychisch van aard.” Hierdoor is het voor Baanbrekers moeilijker om deze jongeren naar werk te bemiddelen. Verder duurt dit traject naar werk dan ook langer dan voorheen en is het ook een intensiever traject: het kost meer tijd door gesprekken en begeleiding. Voorheen kon een deel van deze jongeren een beroep doen op een Wajong-uitkering. Dat kan nu niet meer, waardoor ze op bijstand zijn aangewezen.
Oplossingen door middel van samenwerking
De gemeente Dongen denkt dat de oplossing om het in de toekomst te verminderen vraagt om preventie, scholing en samenwerking met werkgevers en onderwijsinstellingen. “De toekomst ligt in een inclusieve arbeidsmarkt waarin iedereen naar vermogen kan meedoen. De Participatiewet in Balans ondersteunt dit met maatregelen.” Ten eerste benoemt de gemeente Dongen de ambtshalve toekenning van de Individuele Inkomenstoeslag, dit verlaagt de administratieve drempels. Ten tweede: ruimere mogelijkheden voor identificatie. Dit zodat mensen sneller toegang krijgen tot ondersteuning. En ten derde moet er meer ruimte komen voor maatwerk bij re-integratie, zodat professionals beter kunnen inspelen op individuele situaties.
Concreet houdt dit in dat Dongen door middel van de Participatiewet in Balans een aantal zaken gaat doorvoeren of toepassen. Zo gaat ze de ABC-methode toepassen. Hierbij worden cliënten ingedeeld op basis van hun afstand tot de arbeidsmarkt, waarbij ondersteuning beter aansluit op situatie en ontwikkelbehoefte. Verder wordt er door de gemeente geïnvesteerd in leer en werktrajecten in kansrijke sectoren, zoals zorg en techniek. De groepsgerichte aanpak qua trainingen die sociale activering en kennisdeling bevorderd, moet worden versterkt volgens de gemeente. En tot slot wordt er een uitgangspunt gecreëerd waarbij iedereen na maximaal drie jaar een plek op de reguliere arbeidsmarkt heeft.
Verder zijn er nog een aantal zaken speciaal voor jongeren tot de leeftijd van 27. Deze zullen in lijn zijn met de Wet van school naar duurzaam werk. Dit met als doel een succesvolle overstap van school naar werk. Het gaat hierbij om de volgende punten: versterking van de samenwerking met scholen en Doorstroompunten (zij voert de opdracht van gemeenten uit om jongeren die voortijdig de school verlaten in beeld te brengen), jongeren krijgen extra loopbaanbegeleiding tot een jaar na diplomering en gemeenten worden eerder betrokken bij de begeleiding van jongeren, ook als zij nog op school zitten. Verder wordt er deelgenomen aan een regionaal programma waarin scholen, gemeenten en Doorstroompunten samenwerken over afspraken rondom begeleiding, ondersteuning en duurzame plaatsing op de arbeidsmarkt.
Toekomstvisie Heusden
“Op de instroom hebben we als gemeente niet veel invloed, maar we kunnen wel werken aan nog betere begeleiding van deze huishoudens om hen zo snel mogelijk weer op de arbeidsmarkt te krijgen. Doordat er steeds vaker meerdere problematieken spelen, vraagt dit om een integrale benadering”, laat de gemeente Heusden weten.
Concreet zal dit bewerkstelligd worden door middel van meerdere beleidspunten. In oktober 2023 is ’een kansrijk perspectief, armoedebeleid Heusden’ vastgesteld. Hierin zijn de speerpunten en actiepunten voor het armoedebeleid van aankomende jaren opgenomen. Dit zijn: voorkomen dat de inwoners in financiële problemen komen, er juiste ondersteuning wordt aangeboden wanneer ze toch ontstaan en ervoor zorgen dat inwoners ongeacht deze financiële situatie mee kunnen doen in de samenleving. In november 2024 is de gemeenteraad geïnformeerd over de stand van zaken hierover. Dit beleid is in samenwerking met Baanbrekers en andere lokale partners.
Hulp vanuit Baanbrekers
“Baanbrekers doet er alles aan om haar cliënten stappen te laten zetten naar meedoen aan de samenleving en meedoen aan werk. Hiervoor werkt Baanbrekers intensief samen met sociaal-maatschappelijke partners in de regio en met werkgevers en ondernemers. We kijken naar het inzetten van loonkostensubsidie voor bepaalde mensen. Daardoor is het voor een werkgever aantrekkelijker om iemand in dienst te nemen. Ook werken we actief aan het stimuleren om mee te doen aan sociaal-maatschappelijke initiatieven. Dit moet er uiteindelijk toe leiden dat het bijstandsbestand stabiliseert en weer gaat afnemen”, sluit Baanbrekers af.
Afbeelding ter illustratie