Dit verhaal is onderdeel van een serie.

HEUSDEN – De discussie over windmolens laait op in de gemeente Heusden. Terwijl de gemeente onderzoekt waar windenergie een plek kan krijgen, groeit onder inwoners de onrust. Ze maken zich zorgen over de gevolgen voor hun leefomgeving én over hoe goed de gemeente naar hen luistert. In dit eerste deel van een driedelige serie staat de communicatie tussen gemeente en inwoners centraal. “Het zou veel lef van de gemeente eisen om te zeggen: we luisteren naar de inwoners en doen het niet. Zoveel lef hebben ze duidelijk nog niet,” aldus Chantal Verhoeven uit Hedikhuizen.

De gemeente heeft zes locaties op het oog voor de plaatsing van windturbines en zit momenteel in de onderzoekfase. Of de windmolens er effectief komen en op welke locatie wordt later besloten. Om inwoners te betrekken bij het proces organiseerde de gemeente meerdere informatiesessies. De zaal zat goed vol, soms met wel honderd mensen. Twee inwoners die er steevast bij waren, zijn Chantal Verhoeven en Marieke van den Brand uit Hedikhuizen. Zij maken zich grote zorgen over de mogelijke gezondheidsrisico’s van windturbines. Al vier jaar houdt het onderwerp hen bezig. Toen energiereus RWE in 2021 plannen had voor een windpark in Heusden, doken ze in de materie en zochten contact met alle politieke partijen. Het initiatief van RWE ging uiteindelijk niet door. Nu er opnieuw plannen voor windmolens op tafel liggen, zetten Verhoeven en Van den Brand hun strijd voort. In hun avonduren lezen ze onderzoeken over windenergie, organiseren ze informatiesessies in het dorp, dienen ze zienswijzen in en voeren ze actie via hun Facebookpagina Tegenwind Hedikhuizen.

Vooralsnog heeft het duo niet de indruk dat hun inzet iets uithaalt. “De gemeente organiseert en informeert. Maar de informatiesessies voelen als éénrichtingsverkeer, we kunnen niet écht iets inbrengen” vertelt Van den Brand. “We snappen dat de gemeente een opgave heeft en dat het voor hen ook niet makkelijk is, maar er is gewoon geen draagvlak vanuit de inwoners. Het zou veel lef van de gemeente eisen om te zeggen: we luisteren naar de inwoners en doen het niet. Zoveel lef hebben ze duidelijk nog niet”, vult Verhoeven aan.

 

Energietransitie
De plannen voor windmolens komen voort uit een landelijke opgave om de klimaatdoelen te halen. Binnen de regio Hart van Brabant is de gemeente Heusden aangewezen als een van de mogelijke locaties voor windmolens. Daarom liet de gemeente in 2022 en 2023 onderzoeken of windmolens hier haalbaar zijn. Dit jaar legde Heusden zes zoekgebieden vast in de concept–Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD). Inwoners, ondernemers en omwonenden konden daarop hun zienswijze indienen. De vijf inwoners die voor dit artikel zijn geïnterviewd, maakten van die mogelijkheid gebruik.

Wethouder duurzaamheid en energietransitie Jeroen van den Bosch licht toe: “Het college is akkoord gegaan met het NRD-rapport. Ook zijn 98 zienswijzen ingediend, van zowel inwoners als instellingen. Die zijn inmiddels zorgvuldig bekeken en meegenomen in de verdere uitwerking van de NRD’’, vertelt Van den Bosch. Op basis van de ingediende reacties is de concept-NRD aangepast.

“We snappen dat de gemeente een opgave heeft en dat het voor hen ook niet makkelijk is, maar er is gewoon geen draagvlak vanuit de inwoners.’’

Chantal Verhoeven

Op 28 oktober 2025 besprak de gemeenteraad de concept-NRD. De raad besloot dat aanvullend onderzoek nodig is naar de invloed van de geplande windmolens op de radarpost in Herwijnen, die gebruikt wordt voor luchtverkeersbewaking en defensie. Dat onderzoek moet duidelijk maken of hoge windturbines van 225 tot 265 meter het radarsignaal kunnen verstoren.

De raad wil dat dit onderzoek gelijktijdig plaatsvindt met het milieueffectrapport (planMER) en het participatietraject, zodat alle resultaten samen kunnen worden meegenomen bij het bepalen van de meest geschikte locaties voor windenergie. Het milieueffectrapport onderzoekt de gevolgen voor natuur, landschap, geluid en veiligheid.

 

Zorgen om uitzicht
Een van de zes beoogde locaties ligt pal naast Bokhoven. Als daar windmolens komen, zal Pieter Wamsteker deze vanuit zijn woning zien staan. Wamsteker woont in het driehonderd inwoners tellende dorp en is lid van De Vereniging Bescherming Authentiek Bokhoven (VERBAB). De VERBAB vreest dat het beschermde dorpsgezicht van Bokhoven verloren zal gaan. “Het uitzicht is van grote waarde voor onze inwoners. De beoogde locatie ligt naast de steenfabriek. Het zou een aaneenschakeling van industriële bouwwerken worden. De polder gaat er dan heel anders uit zien’’, aldus Wamsteker.

Samenwerking buurgemeentes
Bokhoven ligt precies op het grensgebied van Heusden en Den Bosch (zie zoekgebied B op de kaart). Bestuurlijk valt het dorp onder de gemeente Den Bosch, maar plannen van de gemeente Heusden hebben wel invloed op het dorp. “Door de gemeente Den Bosch is een omgevingsvisie opgesteld voor de Bokhovense Polder. Daarin staat dat er geen windmolens in dit gebied zullen komen. Ik hoopte dat er afstemming zou zijn tussen gemeente Heusden en gemeente Den Bosch. Die ontbreekt tot op heden, dat vind ik heel raar’’, vertelt Wamsteker.

Volgens wethouder Van den Bosch zijn de buurgemeentes Den Bosch en Maasdriel wel proactief ingelicht. “We hebben hen op de hoogte gebracht van het proces en gevraagd of ze zienswijzen in willen dienen. Dat heeft de gemeente Den Bosch ook gedaan. We kunnen pas samenwerken als het onderzoek is afgerond en de locaties zijn gekozen. Mochten de windturbines in Bokhoven komen, zoeken we zeker contact met de gemeente Den Bosch’’, aldus Van den Bosch.

Wel of geen draagvlak?
Wamsteker zou graag zien dat er meer samenspraak is tussen de gemeente en inwoners. “Ons belangrijkste doel is dat we met de gemeente om tafel kunnen en dat onze zorgen echt worden meegenomen.”

Wat in Bokhoven speelt, is illustratief voor de zorg die onder meer inwoners leeft: het gevoel dat hun stem weinig gewicht heeft in de besluitvorming. Verhoeven vertelt over het draagvlak in Hedikhuizen: “Tijdens de informatiesessies benadrukte de gemeente steeds hoe belangrijk ze draagvlak vinden. Maar hoe meet je dat eigenlijk, draagvlak? Het betekent toch gewoon: is er steun of niet? Tijdens de inspraakavonden bleek telkens dat die steun van inwoners ontbreekt. Mensen die in of rond de zoekgebieden wonen zeggen duidelijk: ‘nee, we hebben hier geen draagvlak voor’. En toch gaan de plannen tot op heden door.’’

Die frustratie lijkt door te klinken in andere dorpen. Daniëlle van Vonderen uit Well: “Wat mij het meest raakt is dat je als burger niks te zeggen hebt. Je wordt een paar keer uitgenodigd voor een bijeenkomst, en dat was het. Aan het eind zeggen ze dat ze iedereen hebben gehoord, maar echt inspraak is er niet.” Van Vonderen woont aan de dijk in het dorp Well, een kleine kilometer van de beoogde locatie voor de windmolens af.  Ze maakt zich zorgen over het geluid en de eventuele gezondheidsgevolgen daarvan: slaapproblematiek en stress. Naast haar zit René van Domburg, woonachtig in Ammerzoden op 800 meter van het plan af. “Die gezondheidseffecten vind ik het allerbelangrijkst, omdat dit nog zo onduidelijk is’’, vertelt Van Domburg. Van Domburg en Van Vonderen zijn ook al sinds 2021 met de materie bezig en volgen de processen in Engelen, Maasdriel Den Bosch en Oss.

“Wat mij het meest raakt is dat je als burger niks te zeggen hebt.”

Daniëlle van Vonderen

 

Wethouder Van den Bosch kan zich voorstellen dat mensen zich zorgen maken. “Ik snap dat mensen zich niet altijd betrokken voelen. We zijn echter pas net gestart met het participatieproces en het bijbehorende onderzoek.  Het is te vroeg om te concluderen dat de participatie onvoldoende is. We hebben een participatieplan opgesteld om ervoor te zorgen dat iedereen betrokken wordt’’, vertelt Van den Bosch. Dat participatieproces bestaat uit verschillende inloopbijeenkomsten en inspraakrondes op diverse locaties. Tijdens deze bijeenkomsten is er ruimte om zorgen, ideeën en opmerkingen te delen.Tijdens deze bijeenkomsten is er ruimte om zorgen, ideeën en opmerkingen te delen. De gemeente geeft aan dat ze het belangrijk vindt om deze inbreng zorgvuldig mee te nemen.

“Ik denk dat mensen bang zijn dat wij nu al besluiten of de windmolens er daadwerkelijk komen, maar het is nog helemaal niet zo ver. Eerst gaan we zorgvuldig het onderzoek verder uitvoeren. We staan altijd open voor een gesprek en doen ons best om iedereen te horen’’, legt Van den Bosch uit.

In het volgende deel van deze serie duikt Langstraat Media dieper in de mogelijke gezondheidsrisico’s van windturbines en het effect van laagfrequent geluid.